Dersom ein går eitt av dei fem studieførebuande utdanningsprogramma (studiespesialisering, idrettsfag, musikk-dans-drama, medier og kommunikasjon eller kunst, design og arkitektur) eller tar påbygg, vil ein få generell studiekompetanse. Då kan ein konkurrera seg inn med karakterane sine frå vgs på dei fleste studier. Du kan òg få generell studiekompetanse ved å ta påbygg etter to år på yrkesfag eller etter at du har tatt fagbrev.

Nokre studier krev at ein har spesiell studiekompetanse. Dette gjeld f.eks. ingenør, økonom, lege og dyrlege. Spesiell studiekompetanse er mykje forskjellig alt etter kva studie det er snakk om, men i mange tilfeller handlar det om at ein må ha ekstra matematikk og eit eller fleire naturfag (fysikk, kjemi, biologi). Dette får ein enklast og sikrast ved å gå på utdanningsprogrammet studiespesialisering, der du i løpet av 2. og 3. klasse til saman skal velje seks eller sju programfag sjølv.